मानवी जीवना मध्ये भाषा अत्यंत महत्वाची ज्ञानप्रणाली आहे.कारण ज्ञानधिष्ठीत समाज निर्माण होण्यासाठी, शिक्षणदेण्यासाठी व घेण्यासाठी भाषा ही अत्यंत महत्वाची आहे. जगात जवळपास 4 हजार भाषा आणि बोली आहेत. जागतिक क्रमवारीत मराठी भाषा ही 9 व्या क्रमांका वर आहे. भाषा, सहित्य, समाज आणि संस्कृती या परस्परपुरक संकल्पना असल्यामुळे भाषा, साहित्य, समाज आणि संस्कृतीची ओळख भाषेतून होत असते. संपूर्ण विश्वामध्ये भाषा ही अत्यंत महत्वाची साधना आहे. व्यक्त व अव्यक्त अनुभूतीला अभिव्यक्त करण्याचे सामर्थ्य केवळ भाषेमध्ये आहे. मानवाच्या आजच्या प्रगतीला केवळ भाषाच कारणीभूत आहे. मानवाची अर्जित संपत्ती एक महत्वाची सामाजिक संस्था म्हणुन स्थिरावली आहे.
साधारण पणे मराठीचा इतिहास एक हजार वर्षाचा आहे. त्यापूर्वीही काही खुणा आढळतात. याकाळात काही विपुल अशी साहित्य निर्मिती झालेली आहे. संतकवी, पंडितकवी व शहिरांनी मध्युगीन काळात अनेक ग्रथांची निर्मिती केली. संस्कृतमध्ये असलेल्या गीतेतील ज्ञानापासून मराठी माणूस वंचित राहू नये म्हणून गीतेवर आधारीत ‘ज्ञानेश्वरी’ हा ग्रंथ लिहलेले आहे.
मराठी चा गौरव करताना ते म्हणतात –
“माझा मराठाची बोलु कौतुके I परी अमृतातेही पैजाजिंके I ऐशे अक्षरेI रसिक मिळवीन
मराठी उत्कृष्ट्साहित्याचे अनेक भारतीय परकीय भाषांमध्ये भाषांतर झाले आहे. ग्रामीण, दलित, स्त्रीवादी व आदिवासी साहित्य या प्रवाहानी मराठी साहित्य अधिकच समृध्द केले आहे. दलितसाहित्य तर प्रथम मराठीत लिहिले गेले.
मराठी साहित्यात अनेक नामवंत साहित्यिक आहेत वि. स. खांडेकर, वि. वा. शिरवाडकर, विंदाकरंदीकर व भालचंद्र नेमाडेयांना ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळाला आहे. शंभराच्या जवळपास ग्रंथांना साहित्य अकादमी चा पुरस्कार मिळाला आहे. आज जगाची ज्ञान भाषा म्हणून इंग्रजी ओळखली जात असली तरी, प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनामध्ये मातृभाषेला अनन्यसाधरण महत्व आहे. अनौपचारिक शिक्षणच्या रूपाने मातृ भाषा प्रत्येकाला घडवित असते. जोपर्यंत मराठी माणूस आहे. तो पर्यंत मराठीच्या अस्ता विषयी काळजी करण्याचे कारण नाही.
नाचूकिर्तनाचेरंगी I ज्ञानदिपलावूजगी
महाराष्ट्र ही संताची, वीरपुत्रांची आणि समाज सुधारकांची कर्म भूमी आहे. असा या महाराष्ट्रात तुळजापूर हा तालुका ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, व धार्मिक वारसा प्राप्त झालेला आहे. आई तुळजाभवानी मातेच्या पावन भूमीत व ऐतिहासिक वारसा लाभलेल्या नळदुर्ग येथे जून 1971 साली आमच्या महाविद्यालयाची स्थापना झाली. महाविद्यालयाच्या स्थापने पासून चमराठी विभागाची स्थापना झालेली आहे. विभागाला अभ्यासू व तज्ञ प्राध्यापकांचा वारसा लाभला आहे. प्रा. मधुकर अहंकारी 1971 ते 1995 पर्यंत विभागप्रमुख होते. त्यानंतर प्रा. एस. डी. अनगरकर 1995 ते 2006 पर्यंत विभागप्रमुख होते. त्यानंतर प्रा. डॉ. दयानंद भोवाळ हे विभाग प्रमुख म्हणुन कार्यरत आहेत. डॉ. एल. बी. थिट्टे हे ही कार्यरत आहेत. तसेच ते संशोधन मार्गदर्शक देखील आहेत.
मराठी विषय घेऊन उत्तीर्ण झालेली आमच्या महाविद्यालयातील अनेक विद्यार्थी प्राध्यापक म्हणून काम करत आहेत. विविध क्षेत्रात वेगवेळया पदावर कार्यरत आहेत. याच आम्हाला सार्थ अभिमान आहे. त्यामुळे विभागाच्या तसेच महाविद्यालयाच्या ही नाव लौकिकातही भर पडली आहे.
1993 पासून पदव्युत्तर विभागाची सुरूवात झाली असून आजपर्यंत अनेक विद्यार्थी नेट/सेट उत्तीर्ण झाले आहेत. काही विद्यार्थ्यांनी एम. फिल. व पीएच. डी. पदवी संपादन केली आहे. तर काही विद्यार्थी संशोधन करीत आहेत. मातृभाषेचे संवर्धन व विकास करण्यासाठी आणि विद्यार्थी घडवण्यासाठी मराठी विभाग अविरत प्रयत्नशील आहे.
01 | Dr. D. L. Bhowal | Head | ![]() |
Download Resume |
02 | Dr. L.B. Thitte | Assistant Professor | ![]() |
Download Resume |
Sr. No | Class | Syllabus File |
01 | B.A. First Year Semester I & II | Download |
02 | B.A. Second Year Semester III & IV | Download |
03 | B.A. Third Year Semester V & VI | Download |
04 | M.A. First & Second Year | Download |
Marathi Admission
Sr. | Class | Link |
2021-22 | ||
1 | B A I/II/III | View / Download |
2020-21 | ||
1 | B A I/II/III | View / Download |
2019-20 | ||
1 | B A I/II/III | View / Download |
2018-19 | ||
1 | B A II/II/III | View / Download |
2017-18 | ||
1 | B A II/II/III | View / Download |
2016-17 | ||
1 | B A II/II/III | View / Download |
Department of Marathi
Course Result & Attainment
Year | Class | Content | Action |
2020-21 | B. A. I | Paper No. III | View/Download |
Paper No. IV | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. II | Paper No. VII | View/Download | |
Paper No. VIII | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. III | Paper No. XIII | View/Download | |
Paper No. XIV | View/Download | ||
Paper No. XV | View/Download | ||
Paper No. XVI | View/Download | ||
Year | Class | Content | View/Download |
2019-20 | B. A. I | Paper No. III | View/Download |
Paper No. IV | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. II | Paper No. VII | View/Download | |
Paper No. VIII | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. III | Paper No. XIII | View/Download | |
Paper No. XIV | View/Download | ||
Paper No. XV | View/Download | ||
Paper No. XVI | View/Download | ||
Year | Class | Content | View/Download |
2018-19 | B. A. I | Paper No. III | View/Download |
Paper No. IV | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. II | Paper No. VII | View/Download | |
Paper No. VIII | View/Download | ||
SL | View/Download | ||
B. A. III | Paper No. XIII | View/Download | |
Paper No. XIV | View/Download | ||
Paper No. XV | View/Download | ||
Paper No. XVI | View/Download |
Dr. L. B. Thitte, Associate Professor, ASC College, Naldurg
Research Activity
Research Paper published in National/International Journals. | ||||
Sr. No. | Title | Journal | ISSN/ISBN | Role |
1 | Swatantryottar Marathi Gramin Kadambari: Nirikshan | Anuandh | 29878-78 | Self |
2 | Marati Gramin Kadambari:Dushkal | Anuandh | 29878-78 | Self |
3 | Wyatha Mang Samajachi' | Anuandh | 29878-78 | Self |
4 | ग्रामीण साहित्य आणि गावगाडा | विद्यावार्ता जुलै-सप्टे २०१५ | 2319-9318 | Self |
5 | नामदेवांची उपदेशवाणी | Power of Knowledge | 2320-4439 | Self |
6 | कादंबरी एक वांग्मय प्रकार | Review of Research | 2249.894x | Self |
7 | ग्रामीण साहित्याचा उगम | Review of Research | 2249.894x | Self |
8 | अण्णाभाऊची जानपद कविता | Power of Knowledge | 2320-4439 | Self |
9 | शेतकऱ्यांचे दुख आणि लाल चिखल | विद्यावार्ता जुलै-सप्टे २०२१ | 2319-9318 | Self |
10 | गीतकार शांताबाई शेळके | Printing | 2394-5303 | Self |
Dr. L. B. Thitte, Associate Professor, ASC College, Naldurg
Research Activity
Research paper presented and published in Conference | |||||
Sr. No. | Title of the Conference | Level | Date | Title of Paper | Venue |
1 | Women Empowerment issues and challeges | National | 22-23 Dec,2015 | महिला साक्ष्मिकारणात साहित्याची भूमिका पा.क्र. १५५ | वसंतराव काळे महाविद्यालय, ढोकी |
2 | मराठी साहित्य प्रकारंतर व माध्यमांतर | National | 22-23 Sep,2017 | साहित्याचे प्रकारंतर : कादंबरीचे नाट्यरुपांतर पा.क्र.८२-८३ | - |
3 | दलित साहित्य एक चिंतन | National | 12-12 Jan,2018 | वेदनेचा आद्य हुंकार : चोखामेळा पा.क्र.५२-५४ | - |
4 | समकालीन मराठी साहित्य आणि संस्कृती | National | 26-Apr-18 | ग्रामीण साहित्य (बदलते संधर्भ : कादंबरी) | - |
5 | लक्ष्मीकांत देशमुख व्यक्ती आणि वांग्मय | International | बडोदे येथील अद्याक्षीय भाषण : एक चिंतन | - | |
6 | राजश्री शाहू, महात्मा फुले,डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांचे योगदान | International | 27-Feb-20 | महात्मा फुलेची अखंड कविता पा.क्र. ९७-९८ | - |
7 | दलित साहित्य | International | Dec,2019 | एक दलित नाटक : कोण म्हणतो टक्का दिला | - |
8 | Literature, Culture and Media | International | 05-Sep-21 | साहित्य संस्कृती आणि प्रसार माध्यमे | - |
बालाघाट शिक्षण संस्था, नळदुर्ग संचालित
कला, विज्ञान व वाणिज्य महाविद्यालय, नळदुर्ग
मराठी विभागाचे विविध उपक्रम(२०१६ ते २०२१)
2021-21
अ. क्र |
दिनांक | उपक्रम | आयोजक | विद्यार्थी संख्या |
1 | 27 /02/2021
|
जागतिक मराठी दिन | मराठी विभाग
अक्षरवेल महिला सहित्य मंडळ यांच्या संयुक्त विद्येमानाने |
110 |
2019– 2020
अ. क्र |
दिनांक | उपक्रम | आयोजक | विद्यार्थी संख्या |
1 |
13/07/2019 |
एक दिवसीय वक्तृत्व व वादविवाद गुणसंपदा एकदिवसीय कर्यशाळा |
मराठी विभाग |
60 |
2 |
04/08/2019 |
सादरीकरण |
मराठी विभाग |
18 + 59 |
3 |
15/09/2019 | प्रकल्प :स्थानिक परिसरातील सांस्कृतिक एकता |
मराठी विभाग |
21 |
4 |
08 /10 / 2019 | राज्यस्तरीयचर्चासत्र
यशवंतराव चव्हाण यांची ग्रामिण संकल्पना |
बहि:शाल शिक्षण मंडळ विद्यापीठ, इंग्रजी, मराठी व इतिहास विभाग |
50 |
5 |
20/10/2019 |
राज्यस्तरीयचर्चासत्र
महिला सबलीकरण : दिशा व दशा |
विशाखा समिती व इतिहास विभाग |
55 |
6 |
06 /02/2020
|
शैक्षणिक सहल
मणिकर्णिका चित्रपट व सोलापूर विद्यापीठ भेट |
मराठी विभाग व इंग्रजी विभाग |
13 |
7 |
27/ 02/2020 |
जागतिक मराठी दिन |
मराठी विभाग अक्षरवेल महिला सहित्य मंडळ यांच्या संयुक्त विद्येमानाने |
100 |
2018– 2019
अ. क्र |
दिनांक | उपक्रम | आयोजक | विद्यार्थी संख्या |
1 |
18/ 09 /2018 |
वाड्मय मंडळ उद्घाटन
|
मराठी विभाग |
45 |
2 |
13/10/2019 |
वक्तृत्व व वादविवाद गुणसंपदा एकदिवसीय कर्यशाळा |
मराठी विभाग |
25 |
3 |
06/ 02/ 2019 |
शैक्षणिक सहल
सोलापूर |
मराठी विभाग |
50 |
4 |
11/02/2019 |
वार्षिक स्नेह साहेळा
काव्यवाचनस्पर्धा वर्क्तृत्व्स्पर्धा |
मराठी विभाग |
55 |
5 |
27/02/2019 |
जागतिक मराठी दिन |
मराठी विभाग |
50 |